Það er áætlað að á Bretlandseyjum látist 29.000 manns um aldur fram vegna loft­mengunar og þar af 4.300 í London. Nýlega var fjallaði The Guardian um tilraun sem borgar­­stjórn Camden, King’s College London og the Healthy Air Campaign framkvæmdu í mið­borg Lundúna. Þar var mælt hvort þeir sem nýttu sér mismunandi fararmáta önduðu að sér jafnmikilli mengun og niðurstöðurnar sýndu afgerandi mun.

Það er árangursríkara að hvetja en skipa fyrir og með það að leiðarljósi stóðu Landssamtök hjólreiðamanna og Hjólafærni á Íslandi fyrir jákvæðu átaki síðasta desember til að hvetja fólk til að huga að ljósabúnaði reiðhjólsins. Fylgst var með ljósabúnaði þeirra sem leið áttu framhjá og ef vantaði ljós að framan eða aftan var því kippt í liðinn á staðnum af vösku liði sjálfboðaliða sem settu ljós á hjólin. Það tók þó dágóða stund að koma öllum ljósunum út því flestir voru alveg til fyrirmyndar í um­ferðinni. Reiðhjóla­verslunin Örninn gaf fimm­tán sett af fram- og aftur­ljósum í átakið.

Þetta árið eru mér hjólreiðar í bland við bílaumferð hugleiknar. Ástæðan er sú að við öflun gagna í næstu Hjólabók var ég á svæði sem margir hjóla um og enn fleiri keyra um. Næsta bók fjallar sem sagt um Árnessýslu. Til að fá smá forsmekk af bókinni, þá er hér birtur kafli um sýsluna og helsta vandamál hennar, útfrá sjónarhóli hjólreiðamannsins:

Vegir liggja til allra átta, en hvaða leið er best að hjóla?

- með Sesselju Traustadóttur á VeloCity Global í Ástralíu 2014

Hjólreiðar, dans og jafnvel meira kynlíf getur verið áhrifaríkara en lyf þegar kemur að því að bæta heilsuna samkvæmt nýrri skýrslu frá the Academy of Medical Royal Colleges. Skýrsluhöfundar skora á lækna að benda á mikilvægi reglulegrar hreyfingar.

Í reglum í skattmati er launagreiðendum gert kleift að borga launþegum að hámarki kr. 7.000.- á mánuði vegna ferða milli heimilis og vinnustaðar að því gefnu að undirritaður sé formlegur samningur  um að launþegi nýti almenningssamgöngur eða vistvænan ferða­máta. Launþegum/stéttarfélögum er einnig heimilt að greiða allt að kr. 55.000.- fyrir heilsurækt skv. ákveðnum skilyrðum þar um. Þetta eru  þær upphæðir sem eru undanþegnar skatti en upphæðir umfram það teljast skattskyldar.

Ferðamenn sem fara á reiðhjólum um landið hafa tekið fagnandi á móti kortinu Cycling Iceland. Það kom fyrst út árið 2013, þar sem reynt var að draga saman alla hjólaþjónustu landsins og síðan kom út virkilega skemmtilegt kort 2014, þar sem unnið var mun ítarlegra og sérhæfðara landskort með nauðsynlegum upplýsingum fyrir hjólandi ferðamann.

Undanfarin fjögur ár hafa verið haldnar nokkrar afar metnaðarfullar hjólaráðstefnur sem LHM og Hjólafærni á Íslandi hafa staðið fyrir eða komið að. Margir erlendir gestir hafa heimsótt Ísland í tengslum við þessar ráðstefnur auk fjölda íslenskra fyrirlesara. Allt hefur þetta verið tekið upp og er hægt að horfa eða hlusta á þessa fyrirlestra á vef Landssamtaka hjólreiðamanna lhm.is

Félagar í Fjallahjólaklúbbnum hafa í mörg ár hjólað með í Reykjavíkurmaraþoninu í ágúst sem lið í fjáröflun klúbbsins.

Frumvarp til breytinga á umferðarlögum  var lagt fram á Alþingi í haust. Í því voru m.a. lagðar til breytingar á skilgreiningum og reglum um svo kallaðar rafvespur eða rafskutlur, sem heita samkvæmt frumvarpinu „létt bifhjól í flokki 1”, það eru tæki sem ekki komast hraðar en 25 km/klst. (hér eftir kallaðar skutlur).

Reiðhjól komu til landsins fyrir 125 árum og menn vita hvað er átt við þegar reiðhjól ber á góma. Nema á Alþingi því í umferðarlögum eru öll tækin hér fyrir ofan sett undir skilgreininguna reiðhjól.

„Fyrstu fregnir af notkun reiðhjóla á Íslandi birtust í tímaritinu Fjallkonunni árið 1887. Greinin fjallaði um hæfileika kvenna og að þær gætu jafnvel skarað fram úr karlmönnum. Þar var orðið hjólhestur notað í fyrsta sinn. Fyrstu reiðhjólin sem vitað er að hafi verið flutt til Íslands sáust í Reykjavík árið 1890“. „Reiðhjól voru fyrst í fárra eigu og þóttu nýstárleg mitt í hestaumferðinni.“

Ef þú labbar rólega milli staða ættir þú ekki að koma á áfangastað í svitakófi líkt og þú hefðir hlaupið alla leiðina. Það sama á við þegar farið er á milli staða á reiðhjóli, það þarf enginn að koma kófsveittur á áfangastað.

Hörmungatúrismi er útbreiddari en margur kynni að halda. Fjöldi fólks fær mikið út úr því að skoða gamla pyntingaklefa, vígvelli og staði sem hafa orðið illa úti í allskyns hamförum. Íslendingar kynntust þessu eftir Suðurlandsskjálftann árið 2000 og eitthvað var um að fólk gerði sér ferð í draugahverfin nýju eftir efnahagshrun. Það sem fyrst og fremst verður illa úti á Íslandi er jafnframt það sem flestir kjósa að skoða, þ.e. náttúra landsins. Sá fjöldi fólks sem skoðar Kárahnjúka í dag er margfaldur á við fjöldann sem þangað fór áður en staðnum var rústað. Framkvæmdin var að sjálfsögðu mikil kynning og nýjir vegir gerðu svæðið aðgengilegt almenningi en hörmungatúrismi er það engu að síður.

Sameiginleg saga mín og reiðhjólsins er ekki ýkja löng. Ég er nýlega skriðin í sextugt og er stolt af því. Fyrsti hjólatúrinn var á  reiðhjóli bróður míns þegar ég var 7 ára. Ég stalst til þess og það var í fyrsta og jafnframt síðasta sinn, því á alltof stóru DBS strákahjóli  var ég tilneydd að hjóla “undir slá”. Hver veit nú hvað það er í dag .. !

Íslenski fjallahjólaklúbburinn (ÍFHK) var stofnaður í þjóðgarðinum í Skaftafelli 5. júlí 1989 og hefur því starfað í aldarfjórðung á þessu ári. Stofnendur og félagsmenn ÍFHK voru um margt frumkvöðlar í ferðamennsku á reiðhjólum við íslenskar aðstæður. Fjallahjólin voru ný á þessum tíma og auðvelduðu bæði ferðir um fjöll og firnindi en líka ferðir í borgum því á þessum tíma voru flágar sjaldséðir á gangstéttum. Það var því kannski eðlilegt að kenna hinn nýstofnaða klúbb við það farartæki enda varð fjallahjólið fljótlega allsráðandi á markaðinum hérlendis. Af og til hefur komið til tals að breyta nafninu en ávallt verið ákveðið að halda í þetta gamalgróna og þekkta nafn. Sögu klúbbsins má lesa á vef klúbbsins og raunar  líka sögu hjólreiða á Íslandi frá upphafi.

Kíktu með í ferð með okkur

Ég ætlaði varla að þora að mæta í mína fyrstu þriðjudagskvöldferð.  Ég hélt að allir í Fjallahjólaklúbbnum hlytu að vera í þrusuformi, á eðalhjólum og spandexklæddir frá toppi til táar.  Verandi miðaldra, gigtveik, allt of þung kona, á ódýru byggingavöruverslunarhjóli hafði ég áhyggjur af því að ég ætti ekkert erindi í þennan félagsskap.  Ég byrjaði að hjóla af því ég var ekki göngufær lengur sökum ofþyngdar.  Framundan var utanlandsferð með gönguklúbbnum mínum og ég var ekki í neinu formi til að taka þátt.  Ég setti  mér það markmið um vorið  að koma mér í betra form með því að synda daglega og hjóla til vinnu svo ég þyrfti ekki að hanga ein á barnum á meðan göngufélagar mínir spændu sprækir upp um fjöll og firnindi.  Þetta heppnaðist ljómandi vel, ég var allt önnur manneskja um haustið og plumaði mig vel í gönguferðinni,  svo ég ákvað að taka dæmið lengra og hjóla um veturinn og komast í enn betra form.  Ég rakst á Fjallahjólaklúbbinn á netinu og heillaðist af starfseminni, sérstaklega því að allt starf er þar unnið í sjálfboðavinnu.

Velo-city ráðstefnurnar eru haldnar af Hjólreiðasamtökum Evrópu, ECF, sem Landssamtök hjólreiðamanna eru aðili að. Þetta eru stærstu hjólaráðstefnur sem haldnar eru í heiminum  árlega til skiptis í Evrópu eða í annarri heimsálfu. Þegar hún er utan Evrópu er hún kölluð Velo-city global. Þær borgir sem vilja standa framarlega í hjólreiðum og vera hip og kúl keppast um að fá ráðstefnuna til sín.

Hjólreiðar hafa aukist mikið undanfarin ár eins og menn hafa orðið varir við en mikilvægt er að upplýsingar séu til um breytingar á vali fólks á ferðamátum og að hægt sé að bera saman upplýsingar milli tímabila. Ýmiskonar gögnum hefur verið safnað um ferðamáta fólks svo sem skoðanakannanir, ferðavenjukannanir og talningar. Allar þessar upplýsingar staðfesta breytingar á ferðavenjum á höfuðborgarsvæðinu þó þær séu gerðar með ýmsum hætti og gefi mismunandi upplýsingar. Það sem gefur besta mynd af aukningu hjólreiða eru skoðanakannanir sem Reykjavíkurborg hefur látið gera í um 10 ár í okt. - des. Hér eru niðurstöður úr þeim teknar saman.